تاریخ تکامل فلسفه از مجموعه آثار شماره 31 - ویژگیهای قرون جدید

• تحول اجتماعی بزرگ هنگامی میسر است که یک تحول فکری عظیم بوجود آید.
• مطالعه تاریخ تحولات و انقلابهای سیاسی و اجتماعی در قرون اخیر ثابت می‌کند که هر تحولی که به نتیجه رسیده و هر انقلاب اجتماعی که روی داده است، ریشه فکری داشته و متفکرین و فلاسفه بزرگی آن را ایجاد کرده اند.
• نهضت‌های استقلال طلبانه ملت‌های مسلمان نیز هنگامی به پیروزی خواهد انجامید که از اصول فکری معینی پیروی کرده و دارای یک مکتب اعتقادی باشند که در آن مسائل فلسفی، اقتصادی، اخلاقی، ملی، اجتماعی، سیاسی و غیره با روشنی بیان شده باشند.
• نکته اساسی اینست که کاخ این مکتب اعتقادی از مصالحی که اسلام در اختیار ما قرار داده است باید عمارت گردد و از تعالیم نجات بخش و مقدس قرآن مستقیما برای طرح آن الهام گرفته شود.
• از میان مکتبهای ماتریالیسم و ایده‌آلیسم، اسلام روش مختص به خود دارد و آن را می‌توان رئالیسم نامید. رژیم اجتماعی و اقتصادی اسلام، سوسیالسم عملی است که بر طرز فکر خداپرستی استوار است و حد وسط بین دو رژیم فاسد کاپیتالیسم (سرمایه‌داری) و کمونیسم (اشتراک مطلق) می باشد.
• روش سیاسی اسلام از نظر بین‌المللی بین دو بلوک متخاصم غرب (به رهبری آمریکا) و بلوک شرق (به رهبری شوروی)، پایگاه اسلام بلوک میانه‌ای است که به هیچ طرفی بستگی نمی‌تواند داشته باشد، شجره طیبهای است که نه شرقی است و نه غربی و پایگاه سومی است در میان دو قطب متضاد و شامل تمام کشورهای اسلامی می‌باشد.

مشهد - تیر 1334 - علی شریعتی