شرایط تبدیل حبس تعزیری به تعلیقی

شرایط تبدیل حبس تعزیری به تعلیقی

از جمله شرایط تبدیل حبس تعزیری به تعلیقی، این است که مجازات حبس یا زندان تعیین شده، از نوع مجازات درجه هشت تا سه (حبس یا زندان تا 15 سال) بوده و شرایطی همچون جهات تخفیف در مجازات، اصلاح مرتکب، جبران ضرر و زیان بزه دیده و عدم وجود سابقه کیفری موثر، وجود داشته باشد تا تعلیق زندان، امکان پذیر شود.بر اساس قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392، انواع و اقسام مجازات هایی که در خصوص جرایم ارتکابی پیش بینی شده، شامل 4 دسته کلی حدود، قصاص، دیات و تعزیرات است.مجازات های تعزیری یا تعزیرات، به مجازات هایی گفته می شود که مقدار و میزان آنها، برخلاف مجازات های حدی، در اسلام تعیین نشده است و به همین دلیل، قاضی دادگاه پس از رسیدگی به جرم، اختیار تعیین میزان مجازات را خواهد داشت.
اما گاهی ممکن است که بنا به دلایل و شرایطی، دادگاه صادرکننده حکم، اجرای تمام یا قسمتی از مجازات تعزیری یا زندان مرتکبان را به حال تعلیق درآورد که در این صورت، تبدیل حبس تعزیری به حبس تعلیقی، به این معناست که مجازات زندانی، در طول مدت زمان مشخصی، اجرا نشود. اما اگر در طول این مدت، وی دوباره جرمی مرتکب شود، مجازات زندان تعلیق شده، اعمال خواهد شد. اما سوال مهمی که در این خصوص مطرح می شود، آن است که در چه شرایطی حبس تعزیری تعلیق می شود؟
در ماده 18 قانون مجازات اسلامی، در خصوص مجازات تعزیری، چنین مقرر شده است که تعزیر، نوعی مجازات است که نوع، مقدار، کیفیت اجرا و مقررات مربوط به تخفیف، تعلیق، سقوط و سایر احکام مربوط به آن، در قانون مشخص شده است.
لذا مجازات تعزیری، به مجازاتی گفته می شود که قاضی دادگاه، با درنظرگرفتن شرایط خاصی، مقدار و میزان آن را بر اساس محدوده قانونی تعریف شده، معین می کند. به عنوان نمونه، بر اساس شرایطی همچون وضعیت روحی مرتکب، قصد و انگیزه وی، شیوه ارتکاب جرم، وضعیت شخصی و خانوادگی مرتکب و مواردی از این قبیل، میزان مجازات تعزیری ممکن است کم یا زیاد شود.لازم به ذکر است که بر اساس قانون مجازات اسلامی، می توان 8 درجه مجازات تعزیری را ملاحظه کرد که مجازات تعزیری درجه 8، خفیف ترین آنها و مجازات تعزیری درجه یک شدیدترین آنها محسوب می شود.منظور از تبدیل حبس تعزیری به حبس تعلیقی یا تعلیق زندان، این است که دادگاه صادرکننده حکم، با در نظر گرفتن شرایط قانونی، اجرای مجازات تعزیری زندان را برای مدت زمانی مشخص، به تعویق اندازد. اما به این سوال که آیا تبدیل حبس تعزیری به تعلیقی امکان پذیر است، نیز باید پاسخ مثبت داد.به عبارت دیگر، هرچند مجازات زندان یا حبس تعزیری، لازم الاجراست، در صورت وجود شرایط خاص، دادگاه می تواند حکم به تعلیق آن، برای مدت زمانی مشخص بدهد.

شرایط تبدیل حبس تعزیری به تعلیقی
شرایط تعلیق کردن اجرای مجازات های تعزیری و تعلیق کردن حبس یا زندان تعزیری، به موجب ماده 46 قانون مجازات اسلامی پیش بینی شده است که بر اساس این ماده، از جمله شرایط تعلیق در اجرای مجازات های تعزیری همچون زندان یا حبس تعزیری، می توان به موارد زیر اشاره کرد: اولاً، در صورتی می توان حبس تعزیری را به حبس تعلیقی تبدیل کرد که جرم تعزیری، جزء جرایم تعزیری درجه سه تا هشت باشد. به عبارت دیگر، بر اساس تقسیم بندی مجازات های تعزیری، جرایمی که مجازات آنها، حبس تا پانزده سال است، قابل تعلیق شدن هستند. بنابراین در صورتی که مجازات زندان فردی، بیشتر از پانزده سال باشد، شرایط لازم برای تعلیق کردن آن وجود نخواهد داشت.یکی دیگر از شرایط تبدیل حبس یا زندان تعزیری به تعلیقی و شرایط تعلیق زندان، آن است که شرایط مقرر برای صدور قرار تعویق صدور حکم وجود داشته باشد. از جمله شرایط تعویق صدور حکم، بر اساس قانون مجازات اسلامی، این است که یکی از جهات تخفیف در مجازات وجود داشته باشد. همچنین در حالتی که پیش بینی شود که مرتکب، اصلاح شده است یا در حالت جبران ضرر و زیان وارده به بزه دیده و فقدان سابقه کیفری موثر در وی، دادگاه می تواند حبس تعزیری را به تعلیقی تبدیل کند.از جمله جهات تخفیف در اجرای مجازات که منجر به تبدیل حبس تعزیری به تعلیقی می شود، مشارکت متهم در شناخت شرکا و معاونان جرم، اوضاع و احوال تحریک کننده ای که موقع ارتکاب جرم وجود داشته، معرفی کردن خود، وضعیت خاص وی به لحاظ سابقه کیفری یا تلاش و کوشش وی در راستای تخفیف اثرات جرم و جبران ضرر و زیان وارده است.
یکی دیگر از شرایط تبدیل حبس تعزیری به تعلیقی، این است که دادگاه صادرکننده حکم، تمام یا قسمتی از اجرای مجازات را، برای مدت یک تا پنج سال، به حال تعلیق درآورده و آن را برای مدت زمانی مشخص به تعویق می اندازد. به این معنا که اگر در طول این مدت، مرتکب، جرم دیگری انجام نداد، مجازات زندان یا حبس، لغو و منتفی می شود؛ اما اگر در طول این مدت، جرم دیگری انجام داد، به مجازات هر دوی آنها، محکوم شده و اجرای مجازات حبس در خصوص وی انجام می شود.علاوه بر این، از دیگر شرایط تبدیل مجازات حبس تعلیقی به تعزیری این است که علاوه بر دادگاه صادرکننده حکم قطعی زندان، دادستان یا قاضی اجرای احکام کیفری نیز پس از اینکه یک سوم از مجازات زندان تعزیری اجرا شد، می توانند تعلیق اجرای مجازات حبس را تقاضا کنند. همچنین خود محکوم نیز، در صورتی که یک سوم از مجازات حبس تعزیری را تحمل کرده باشد، در صورت وجود شرایط قانونی می تواند از طریق دادستان یا قاضی اجرای احکام کیفری، تبدیل مجازات زندان به حبس تعلیقی را درخواست کند.

تبدیل حبس تعزیری به تعلیقی در کدام جرایم؟
در اینجا این پرسش مطرح می شود که تبدیل حبس تعزیری به تعلیقی در چه جرایمی امکان پذیر نیست؟
در پاسخ باید گفت تبدیل حبس تعزیری به حبس تعلیقی، صرفاً در خصوص جرایمی امکان پذیر است که به صورت مجازات حبس یا زندان تعزیری باشند. به عبارت دیگر، مجازات های حدی، قابل تعلیق و تبدیل کردن نیستند؛ چرا که نوع و میزان آنها به صورت دقیق در شرع تعیین شده است و قاضی دادگاه، این اختیار را ندارد که اقدام به تعلیق مجازات های حدی کند. علاوه بر این، همانطور که گفته شد، یکی از شرایط تبدیل حبس تعزیری به حکم تعلیقی، این است که حبس تعزیری، از نوع حبس درجه سه تا هشت باشد. بنابراین مجازات حبس های تعزیری درجه یک و دو، قابل تعلیق کردن نیستند. بر اساس قانون مجازات اسلامی، حبس یا زندان بیشتر از پانزده سال تا بیست و پنج سال (حبس تعزیری درجه دو) و حبس تعزیری بیشتر از بیست و پنج سال تا 30 سال (حبس تعزیری درجه یک)، قابل تعلیق نخواهند بود؛ بلکه صرفاً مجازات های زندان یا حبس تا 15 سال، قابل تعلیق هستند.