مطالبه مهریه بذل‌شده در طلاق توافقی

آیا بعد از طلاق توافقی زوجه مطلقه می‌‌تواند مهریه‌ خود را که بخشیده است، مطالبه کند یا خیر؟ 

پرسشی که در بسیاری از موارد به ذهن افراد خطور می‌کند، این است که آیا بعد از طلاق توافقی زوجه مطلقه می‌‌تواند مهریه‌ خود را که بخشیده است، مطالبه کند یا خیر؟ برای پاسخ به این پرسش ابتدا باید در مورد طلاق‌ رجعی و بائن و برخی تفاوت‌های آن، نکاتی را بیان کرد.
در طلاق رجعی شوهر می‌تواند در زمان عده به همسرش رجوع کند و زندگی زناشویی را بدون اینکه نیاز به ازدواج مجدد با همسر سابقش داشته باشد، از سر بگیرد.  منظور از رجوع، هر گفتار یا رفتاری است که دلالت بر تمایل مرد برای ادامه رابطه زناشویی داشته باشد. اما در طلاق بائن، مرد حق رجوع ندارد بنابراین در طلاق بائن اگر مرد بخواهد مجددا زندگی قبلی با همسر سابقش را از نو آغاز کند، باید دوباره میان این دو عقد نکاح منعقد شود البته در صورتی که ممنوعیتی در این خصوص وجود نداشته باشد. حال این پرسش مطرح می‌شود که طلاق توافقی مرسوم، جزو کدام یک از انواع طلاق‌ها است؟ بائن است یا رجعی؟ طلاق خلع که جزو طلاق‌های بائن قرار می‌گیرد، به این معنا است که زن به واسطه کراهتی که از شوهر خود دارد مالی را که می‌تواند همان مهریه یا بیشتر یا کمتر از آن باشد به شوهر خود می‌بخشد و از او جدا می‌شود. طلاقی که در دادگاه‌ها و در جامعه به نام طلاق توافقی موسوم شده، عموما همان طلاق خلع است که در دسته طلاق‌های بائن قرار می‌گیرد. یعنی در این طلاق شوهر حق رجوع به زن را ندارد. البته ممکن است طلاق توافقی، از نوع رجعی باشد، مرد مهریه زن را تمام و کمال بدهد و زن هم راضی به طلاق باشد. حال باید دید آیا زن هم حق رجوع به مالی که بخشیده که عموماً مهریه است را در طلاق توافقی دارد یا خیر؟
در پاسخ باید بیان کرد که در طلاق بائن در زمان عده، زن می‌تواند به مال بخشیده شده‌اش رجوع کرده و آن را از همسرش مطالبه کند اما با این رجوع، نوع طلاق از بائن به رجعی تغییر پیدا می‌کند. به این معنا که به محض رجوع زن، نوع طلاق رجعی شده و مرد نیز می‌تواند متقابلا به زوجه خود رجوع کرده و رابطه زناشویی را مجدداً از سر گیرد.
همانطور که بیان شد، این رجوع به مال مورد بخشش باید در زمان عده اتفاق بیفتد بنابراین زنانی که عده ندارند بالطبع حق رجوع به مهریه بخشیده‌شده را نیز ندارند.
موضوعی که ممکن است مطرح شود، این است که با توجه به اینکه رجوع به مهریه و رجوع به بخشش باید هر دو در زمان عده انجام شود، برخی زنان با ترفندی این رجوع خود به مهریه بخشیده‌شده را به روزهای پایانی عده موکول می‌کنند. به‌نحوی که شوهر از آن باخبر نشده یا اگر باخبر می‌شود، فرصت رجوع به زندگی را در زمان عده از دست بدهد.
در اینجا باید گفت رجوعی که زن به بخشش خود می‌کند باید در زمانی باشد که مرد نیز امکان رجوع به زوجیت را داشته باشد. در غیر این صورت رجوع زوجه نیز بی‌اثر خواهد بود.